รากผมอักเสบกระทบต่อเส้นผมไหม

เพื่อนๆคงเคยได้ยินเกี่ยวกับอาการอักเสบตามส่วนต่างๆของร่างกายมาแล้วใช่ไหมคะแล้วมีใครเคยได้ยินอาการเกี่ยวกับ “ ปุ่ม รากผมอักเสบ ” กันมาบ้างหรือเปล่า? ถึงชื่ออาจจะฟังดูไม่คุ้นหูเลยแม้แต่น้อยจนทำให้เราสงสัยกันว่า ปุ่มรากผมมันคืออะไร? แล้วปุ่มรากผมมันจะอักเสบได้ยังไงกันนะ? แต่อาการนี้ก็มีจริงๆ และเกิดขึ้นได้กับหลายคนเลยค่ะ

วันนี้เราเลยมีข้อมูลมากฝากทุกๆ ท่าน ให้ได้สังเกตอาการของตัวเองคร่าวๆ กัน เผื่อว่าใครมีอาการประมาณนี้จะได้ไปพบแพทย์ได้ทันเวลา อาการ รากผมอักเสบ ถ้าเป็นแล้วสามารถรักษาให้หายขาดได้ไหม

มาทำความรู้จักรากผม

รากผม คือ ส่วนที่อยู่ใต้ผิวหนังซึ่งทำหน้าที่เป็นฐานในการสร้างเส้นผม รากผมประกอบด้วยเซลล์ที่สร้างเส้นผมและเซลล์ที่ผลิตเม็ดสี (เมลานิน) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการกำหนดสีของเส้นผม โดยรากผมจะฝังอยู่ในโคนผม (hair follicle) ซึ่งเป็นโครงสร้างที่ช่วยให้เส้นผมเติบโตและยึดติดกับหนังศีรษะ

รากผมเปรียบเสมือนกับรากของต้นไม้ รากผมสำคัญต่อการเจริญเติบโตของเส้นผมบนหนังศีรษะเราค่อนข้างมาก ถ้าเกิดว่ารากผมแข็งแรงเส้นผมของเราก็จะเจริญงอกงามเหมือนใบไม้ของต้นไม้นั่นเอง

โครงสร้างภายในรากผมมีอะไรบ้าง

รากผมคือส่วนที่อยู่ใต้ผิวหนังศีรษะ จริงๆ แล้วรากผมจะประกอบไปด้วยต่อมรากผมอีกมากมายอยู่ในนั้น ในเซลล์รากผมจะประกอบไปด้วยเส้นเลือดและเส้นประสาท ดังนั้นเซลล์รากผมที่แข็งแรงจึงส่งผลให้ผมของเราทุกคนอยู่คงทนและไม่หลุดร่วงได้ง่าย

ทำไมรากผมจึงสำคัญมาก

รากผมเป็นเสมือนโรงงานผลิตเส้นผมขนาดใหญ่ ทำงานอยู่ใต้หนังศีรษะ รากผมจะช่วยทำหน้าที่สร้างเส้นผมขึ้นมาใหม่ตลอดเวลา เมื่อผมแข็งแรงเส้นผมที่งอกออกมาใหม่ก็จะแข็งแรงตามไปด้วย ถ้าจะยกตัวอย่างให้เห็นภาพ เวลาทุกคนมีอาการผมขาด หลุดร่วง แต่รากผมยังอยู่ภายใต้หนังศีรษะเส้นผมก็จะงอกขึ้นมาใหม่เรื่อยๆ ตามกระบวนการวงจรชีวิตของตัวมันเอง แต่ถ้าเกิดใครหัวล้านจนเงาแบบนี้คือไม่มีรากผมแล้วนะคะ

ลักษณะการล้านแบบนี้ คือ เป็นการล้านถาวรรากผมได้ตายไปหมดแล้ว ไม่ว่าจะกินยาหรือทำวิธีใดก็ตามเส้นผมบริเวณนั้นก็จะไม่มีทางงอกขึ้นมาอีก ทางออกเดียวก็คือ ปลูกผมถาวร

ผลกระทบของรากผมอ่อนแอ

ถ้าเกิดเมื่อใดที่รากผมอ่อนแอเส้นเลือดมาเลี้ยงที่ปุ่มรากผมน้อยลง เมื่อนั้นแล้วก็จะทำให้รากผมค่อยๆ ฝ่อและตายลงไปในที่สุด ลักษณะของเส้นผมที่ฝ่อ เส้นผมจะมีขนาดเล็กและลีบลงเรื่อยๆ จนหลุดร่วงลงไปและถ้าไม่รีบทำการรักษาเส้นผมที่อยู่ตรงศีรษะบริเวณนั้นก็จะล้านอย่างถาวร

รากผมกับการยึดเกาะเส้นผม

รากผมยังช่วยทำหน้าที่ดูดซับสารอาหารและออกซิเจนจากเลือด เพื่อนำไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของเส้นผมให้เจริญงอกงามและทำให้เส้นผมที่กำลังจะโตมีขนาดใหญ่สุขภาพดีขึ้นสามารถมองด้วยตาเปล่าก็เห็น รากผมเป็นตัวยึดเกาะเส้นผม เพื่อให้เส้นผมไม่หลุดร่วงลงมาก่อนที่จะถึงเวลาวงจรชีวิตของเส้นผม หลักๆ แล้วหน้าที่ของรากผมที่ทุกคนรู้ก็คือ ทำหน้าที่ยึดเกาะเส้นผมให้อยู่ติดกับหนังศีรษะของทุกคนให้นานที่สุดเท่าที่จะทำได้

วิธีดูแลให้รากผมแข็งแรงมีอะไรบ้าง

เมื่อเราเข้าใจแล้วว่ารากผมคือหัวใจสำคัญของเส้นผมทุกเส้นบนศีรษะ และเมื่อใดที่รากผมอ่อนแอ เส้นผมก็จะเริ่มส่งสัญญาณ SOS ให้เราเห็นผ่านการขาด หลุดร่วง หรือลีบแบนไร้ชีวิตชีวา การดูแลรากผมจึงไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป

ถ้าอยากให้เส้นผมอยู่กับเราไปนาน ๆ เราก็ควรเริ่มดูแลจากต้นทาง นั่นก็คือ “รากผม” ให้แข็งแรงจากภายในสู่ภายนอก และนี่คือ 3 วิธีดูแลรากผมให้แข็งแรง

รับประทานอาหารที่มีประโยชน์

ข้อนี้แอดมินพูดแทบทุกบทความเลยก็ว่าได้ ถ้าใครอยากมีเส้นผมที่แข็งแรงไม่อยากผมร่วงง่ายๆ แนะนำให้

• ทานอาหารที่มีโปรตีนสูงทุกชนิด
• รวมถึงกินวิตามินและแร่ธาตุเพิ่มเข้าไปด้วยได้ เช่น
  • วิตามินบี
  • วิตามินอี
  • ธาตุเหล็ก

ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นตัวช่วยในการบำรุงรากผมและเสริมสร้างเส้นผมให้แข็งแรงอยู่คู่กับทุกคนไปยาวนาน

ลดความเครียด

เพราะเจ้าความเครียดเป็นตัวกระตุ้นที่ทำให้เกิดปัญหาผมหลุดร่วงก่อนวัย ถือว่าเป็นปัญหาหลักๆ เลยก็ว่าได้ สำหรับใครที่มีความเครียดสะสมแน่นอนค่ะ คุณต้องเจอกับปัญหาผมร่วง 100% ถ้าใครไม่อยากมีปัญหาผมร่วง ผมบาง ที่เกิดจากความเครียด แนะนำให้หากิจกรรมบางอย่างทำเพื่อทำให้ร่างกายไม่เครียด เช่น

• ฝึกนั่งสมาธิ
• เล่นโยคะ
• ทำกิจกรรมที่ชอบ

อ่านเพิ่มเติม ความเครียดส่งผลกระทบต่อเส้นผมและหนังศีรษะอย่างไร

ดื่มน้ำให้เพียงพอ

ตามหลักการทางวิทยาศาสตร์ได้มีผลงานวิจัยออกมาว่าร่างกายคนเราต้องการน้ำ 1.5-2 ลิตรต่อวัน ข้อนี้ก็ค่อนข้างที่จะสำคัญมากเพราะว่าการดื่มน้ำในปริมาณที่เหมาะสมช่วยให้ร่างกายรักษาความชุ่มชื้นและส่งเสริมการไหลเวียนเลือดไปยังหนังศีรษะได้ดีอีกด้วยแน่นอนค่ะ ถ้าเกิดระบบเลือดของเราหมุนเวียนดีมันก็ย่อมส่งผลต่อสุขภาพหนังศีรษะและรากผมแน่นอน

อ่านเพิ่มเติม ดื่มน้ำบ่อยๆ ช่วยลดปัญหาผมหลุดร่วงได้จริงหรือมั่วนิ่ม

ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับ “ ปุ่มรากขน ” กันก่อนนะคะ

ปุ่มรากผม (Hair follicle) มีชื่อเรียกทางการแพทย์อีกอย่างหนึ่งว่า “ต่อมขน” ต่อมนี้เป็นส่วนหนึ่งของผิวหนังเพื่อสร้างขนหรือเส้นผมโดยเจอได้ทั่วร่างกาย ยกเว้นบริเวณฝ่ามือและฝ่าเท้าเท่านั้น แต่ความหนาแน่นและลักษณะของเส้นผมหรือขนจะมีความแตกต่างกันออกไปในแต่ละบริเวณ อีกทั้งรูขุมขนยังมีต่อมไขมันที่สามารถผิวน้ำมันออกมาเพื่อผิวได้มีเส้นประสาทที่ทำหน้าที่รับความรู้สึกอยู่ที่ฐานของรูขุมขนด้วย

ปุ่มรากผมอักเสบ (Folliculitis) คืออะไร?

ปุ่มรากผมอักเสบหรือ รากผมอักเสบ มันคือการอักเสบที่เกิดขึ้นกับรูขุมขน ที่เกิดจากการติดเชื้อโรคหรือการระคายเคืองบริเวณรูขุมขนจากการบาดเจ็บหรือเกิดการอุดตันของรูขุมขน

อาการและลักษณะของปุ่มรากผมอักเสบ

ลักษณะอาการ คือ รูขุมขนจะเป็นตุ่มแดงๆ กระจายไปหลายๆ ตุ่มและอาจมีหนองหรืออาการเจ็บ คันได้  ซึ่งแน่นอนค่ะว่าถ้าหากมีอาการอักเสบบริเวณปุ่มรากผมมากๆ ก็อาจจะกระตุ้นการหลุดร่วงของเส้นผมบนหนังศีรษะได้ ซึ่งอาการอักเสบก็สามารถเกิดขึ้นได้จากหลากหลายสาเหตุ เช่น การโกน การเกา การถอน หรือการอุดตัน เป็นต้น ซึ่งการอักเสบนั้นก็จะมีทั้งอาการปุ่มรากผมอักเสบระดับตื้น ไปจนถึงปุ่มรากผมอักเสบระดับลึกเลยค่ะ

ปุ่มรากผมอักเสบในระดับตื้น

เกิดจากการใช้ชีวิตประจำวันที่เผลอไปทำร้ายปุ่มรากผมโดยที่เราไม่ได้ตั้งใจจนมันเกิดการระคายเคืองค่ะ ตัวอย่างเช่น

• การโกนหนวด
• การแว๊กซ์ขน, ผม
• การเสียดสีหรือกระชากผิวหนังและรูขุมขนแรงๆ จะทำให้ผิวบริเวณนั้นเกิดการระคายเคืองจนทำให้ปุ่มรากผมอักเสบขึ้นได้ค่ะ
• อีกปัจจัยที่เราคาดไม่ถึงเลย คือการใช้สระว่ายน้ำหรือบ่อแช่น้ำร้อนสาธารณะที่ไม่ได้มาตรฐานและไม่สะอาด เช่น ระดับสารคลอลีนของน้ำในสระไม่เหมาะสม จนทำให้สถานที่เหล่านี้สกปรก เต็มไปด้วยเชื้อโรคและแบคทีเรีย

คลอรีนในสระว่ายน้ำทำให้ผมเสียหลุดร่วงหรือไม่

กินยาปลูกผม แล้ว SEX เสื่อม จริงไหม

วิธีดูแลเบื้องต้นเมื่อมีอาการรากผมอักเสบ

โดยทั่วไปถ้ามีอาการปุ่มรากผมอักเสบในระดับตื้น ไม่ต้องกังวัลอะไรมากเพราะอาการนี้สามารถหายได้เองโดยธรรมชาติค่ะ เพียงแค่หยุดพฤติกรรมเสี่ยงที่ทำร้ายรูขุมขนและขยันรักษาความสะอาดให้ดี แต่ในกรณีที่มีอาการผมร่วงรุนแรงควรรีบพบแพทย์เพื่อให้แพทย์วินิจฉัยโรคเพื่อการรักษาที่ตรงจุด และดูแลตัวเองในเบื้องต้นดังนี้

• รักษาความสะอาดของเครื่องแต่งกาย ผ้าเช็ดตัวหรือผ้าเช็ดหัว ผ้าปูที่นอน ปลอกหมอน
• ทำความสะอาดบริเวณที่มีอาการปุ่มรากผมอักเสบโดยใช้สบู่ที่มีส่วนผสมของสารที่ช่วยยับยั้งเชื้อโรคและแบคทีเรีย
• ในกรณีที่มีอาการ เจ็บ ปวดแสบปวดร้อนบริเวณปุ่มรากผมอักเสบแนะนำให้เอาผ้าสะอาดชุบน้ำเกลือประคบบริเวณดังกล่าวค่ะ

ปุ่มรากผมอักเสบในระดับลึก

แต่ถ้าหากเกิดอาการปุ่มรากผมอักเสบในระดับลึก อันนี้เราแนะนำให้ไปปรึกษาแพทย์เฉพาะทางของโรคนั้นๆ เพื่อเข้ารับการรักษาที่ถูกจุดค่ะ เมื่ออาการของโรคดีขึ้นแล้ว แน่นอนว่าอาการปุ่มรากขนอักเสบก็จะดีขึ้นตามไปด้วย

ทำไมไม่ควรใช้ยาปลูกผมเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์

อีกอย่างที่เราจะคอยเน้นย้ำกันอยู่เสมอและสำคัญมากๆ เลย นั่นก็คือ หากเกิดอาการผมร่วงแล้ว ไม่ว่าด้วยสาเหตุอะไรก็ตาม อย่าเพิ่งรีบร้อนไปหายาปลูกผมมารับประทานเองนะคะ แนะนำให้ไปเข้ารับคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่คลินิกปลูกผมก่อน เพราะการซื้อยามารับประทานเองแบบสุ่มอาจทำให้ได้ผลลัพธ์ไม่ดีเท่าที่ควรค่ะ อีกทั้งการรับประทานยาอย่างผิดวิธีหรือรับประทานยาในปริมาณที่ไม่ใช่ตามที่แพทย์กำหนดอาจก่อให้เกิดผลเสียอื่นๆ ตามมาได้ด้วยค่ะ

ยาปลูกผมแต่ละยี่ห้อต่างกันไหม

การใช้ยา Minoxidil ทำให้ผมขึ้นจริงไหม

Cr ขอบคุณข้อมูลดีๆ จากกรมการแพทย์และโรงพยาบาลชั้นนำต่างๆ ในประเทศไทย