คุณอาจมีปัญหาผมบาง ผมร่วง หรือ ผมหงอก อย่างใดอย่างหนึ่ง ส่วนบางคนก็อาจจะมีอาการทั้งหมดที่กล่าวมาเลยก็ได้ ตามอายุและกรรมพันธุ์ก็ว่ากันไป จนเกิดคำถามว่า ผมหงอกทำให้หัวล้านหรือเปล่า แต่สาเหตุและที่มาของการเกิดอาการผมร่วงและอาการผมหงอกนั้นมันคนละเรื่องกันปัญหาผมร่วง ผมบาง หัวล้าน
แต่สามารถเกิดขึ้นพร้อมกันได้จนทำให้บางคนเข้าใจผิดไปว่า 2 อาการนี้มันสัมพันธ์กัน มาดูข้อเท็จจริงกันดีกว่า ผมหงอกทำให้หัวล้าน จริงมั้ย
สาเหตุของผมร่วงหัวล้านเกิดจากคือการที่เอนไซม์ 5 Alpha-Reductase ออกฤทธิ์สร้าง ฮอร์โมน DHT จากฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone) ทำให้เส้นผมบาง เส้นเล็กขึ้น และร่วงลงในที่สุด (Miniaturization) ซึ่งการที่ผมร่วงแบบนี้
ผมจะเริ่มบางและล้านจากบริเวณไรผมด้านหน้าร่นไปด้านหลังเรื่อย ๆ หรือผมบริเวณขวัญจะล้านจากตรงกลางศีรษะและกระจายเป็นวงกว้างขึ้นเรื่อย ๆ แต่จะสังเกตได้ว่าการที่ผมบางและร่วงจากกรรมพันธุ์ ผมบริเวณเหนือท้ายทอยจะไม่มีวันหลุดร่วงได้ง่ายกว่าบริเวณอื่นหรือที่เรียกว่าผมถาวรนั่นเอง (ยกตัวอย่าง เช่น ทรงผมของขุนช้าง) นั่นเป็นเพราะผมบริเวณนั้นไม่ได้รับผลกระทบจากฮอร์โมน DHT ผมจึงไม่ร่วงในบริเวณดังกล่าว
มาทำความรู้จักกับฮอร์โมน DHT เบื้องต้นกันก่อนว่าถ้าฮอร์โมนนี้เยอะเกินไป ศีรษะก็สามารถล้านได้ไม่ว่าจะเป็นผู้ชายหรือผู้หญิง ถ้ากรรมพันธุ์กำหนดให้เรามี Androgen receptor เยอะเกินไปหรือไวต่อฮอร์โมน DHT มากเกินไปก็สามารถทำให้ผมเราร่วงและศีรษะล้านได้เช่นเดียวกัน
ไขข้อสงสัย ผมหงอกทำให้หัวล้าน เกิดขึ้นจากอะไร ?
หากถามว่าผมหงอกทำให้หัวล้านหรือเปล่า
คำตอบก็คือจริง ๆ แล้วผมหงอกเกิดขึ้นเองได้ตามช่วงอายุไม่ได้ทำให้หัวล้าน
- ถ้าเป็นกลุ่มคนเอเชียหรือคนไทยผมจะเริ่มหงอกประมาณอายุ 40 ปีขึ้นไป
- แต่ถ้าเป็นกลุ่มชาวตะวันตกผมหงอกจะเริ่มขึ้นตอนช่วงอายุเฉลี่ย 35 ปีขึ้นไป
แท้จริงแล้วผมหงอกเกิดขึ้นได้จากหลากหลายปัจจัยด้วยกัน จึงทำให้เราเห็นคนส่วนใหญ่มีเส้นผมที่หงอกขึ้นก่อนวัยนั่นเอง
สาเหตุของผมหงอกนั้นเกิดจากการที่เซลล์เมลาโนไซท์ในถุงรากผมลดน้อยลง เซลล์ตัวนี้จะทำหน้าที่สร้างเม็ดสีให้กับผม สีของผมจะเปลี่ยนไปตามปริมาณเม็ดสีที่ถูกผลิต เมื่อถูกผลิตมาก สีผมก็จะเข้มมากตามไปด้วย
ยกตัวอย่างให้เห็นภาพง่าย ๆ สำหรับคนที่อายุน้อยก็จะมีเส้นผมที่ดกดำเงางามแต่เมื่อช่วงอายุเปลี่ยนไปผมก็จะเริ่มหงอกและขาวขึ้นเองตามธรรมชาติ นั่นแปลว่าเซลล์เหล่านี้เริ่มหยุดทำงานและเสื่อมภาพ ซึ่งมักจะเสื่อมสภาพตามอายุของคน
แต่ผมหงอกไม่ได้เกิดตามช่วงอายุเพียงอย่างเดียวในบางกรณี
- ผมขาวอาจเกิดขึ้นก่อนวัยทำให้ดูแก่กว่าวัยเพียงเพราะกรรมพันธุ์หรือการป่วยด้วยโรคบางอย่าง
- หากพ่อแม่มีผมหงอกก่อนวัย บุตรก็มีสิทธิ์ผมหงอกก่อนวัยด้วยเช่นกัน
- ผู้ที่สูบบุหรี่จัดหรือสูบบุหรี่ตั้งแต่อายุยังน้อยก็สามารถเร่งการเกิดผมขาวได้
เพราะสารพิษในบุหรี่ทำให้เซลล์ต่าง ๆ ในร่างกายเสื่อมสภาพเร็ว ผู้ป่วยโรคกระดูกพรุน โรคไทรอยด์ รวมไปถึงความเครียดก็ทำให้ผมหงอกได้เช่นกัน สาเหตุที่ผมหงอกก่อนวัยมีหลายปัจจัย
การดูแลตัวเองไม่ให้ผมหงอกหรือหัวล้านง่าย ๆ ดังนี้
วิธีดูแลตัวเองไม่ให้ผมหงอกนั้นจะบอกว่าเป็นเรื่องที่ง่ายมากเลยค่ะ เพียงแค่เราไม่เครียดใช้ชีวิตให้มีความสุข กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ พักผ่อนให้เพียงพอ ลดการใช้สารเคมีรุนแรง รวมไปถึงการบำรุงเส้นผมด้วยทรีทเม้นท์ผมต่าง ๆ
ถ้าใครที่ปัญหาผมหงอกเยอะก่อนวัยอันนี้ขอแนะนำทุกคนเลยนะคะว่าอย่าไปถอน เพราะมีแต่ยิ่งถอนผมจะยิ่งบางหรือถ้าถอนเส้นผมหงอกไปเรื่อย ๆ เป็นระยะเวลานานอาจจะทำให้เกิดปัญหาศรีษะล้านตามมาในอนาคตได้
เพราะการถอนเส้นผม คือ การทำให้เส้นผมเข้าสู่ระยะสุดท้าย (Telogen Phase) ของวงจรเส้นผมเร็วกว่าปกติ ถ้าไม่อยากหัวล้าน ผมบางก่อนวัยก็ต้องแก้ปัญหาด้วยการย้อมผมปิดผมหงอกแทนการถอนนะคะ การย้อมผมปิดหงอกเป็นทางแก้เบื้องต้นค่อนข้างดีเลยก็ว่าได้
ทานอะไรช่วยชะลอผมหงอกได้บ้าง
ทางที่ดีเราควรดูแลตัวเองตั้งแต่แรกเริ่มเป็นการดีที่สุด เช่น รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่
- กลุ่มโปรตีน อาหารเหล่านี้จะพบได้ในเนื้อสัตว์ทุกชนิด รวมถึงการดื่มนมต่างๆ นมวัว นมแพะเป็นต้น
- กลุ่มคาร์โบไฮเดรต ได้แก่ อาหารจำพวกข้าว หัวเผือก หัวมันเทศ แป้งต่างๆ
- กลุ่มไขมัน ได้แก่ อาหารจำพวกน้ำมันหรือไขมันจากสัตว์ น้ำมันจากพืช เช่น น้ำมันมะพร้าว น้ำมันมะกอก ฯลฯ
- กลุ่มเกลือแร่และแร่ธาตุ ได้แก่ อาหารจำพวกผักต่างๆ ผักตำลึง ผักกาด ผักบุ้ง ผักคะน้า ฟักทอง กะหล่ำปลี แตงกวา
- กลุ่มวิตามิน ได้แก่ ผลไม้ชนิดต่างๆ เช่น กล้วย ส้ม แอปเปิ้ล ฝรั่ง สับปะรด มะละกอ ฯลฯ
ประโยชน์ของการกินอาหารให้ครบ 5 หมู่ ช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ เสริมสร้างเซลล์และเนื้อเยื่อของอวัยวะต่าง ๆ ให้แข็งแรง จึงทำให้เลือดไปเลี้ยงเส้นผมได้ดีและลดการขาดหลุดร่วงของเส้นผม แถมช่วยชะลอผมหงอกก่อนวัยได้อีกด้วย เห็นไหมคะว่าการเลือกทานอาหารที่ดีและมีประโยชน์นั้นสำคัญอย่างไร
หลีกเลี่ยงการทานอาหารที่มีสารปนเปื้อนหรือใส่สารเจือปน ระบบต่าง ๆ ภายในร่างกายจะได้ไม่เกิดสารตกค้าง อีกหนึ่งอย่างที่ต้องหลีกเลี่ยงเช่นกัน คือการดื่มแอลกอฮอล์ สำหรับใครที่ชอบดื่มเป็นประจำจะทำให้เลือดภายในร่างกายสูบฉีดไม่ปกติ ส่งผลกระทบให้เลือดไปเลี้ยงหนังศีรษะไม่เพียงพอจึงเกิดอาการผมหลุดร่วงได้
ดังนั้น ทางที่ดีควรกินอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายในปริมาณที่พอเหมาะไปพร้อม ๆ กับการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ให้ร่างกายได้มีสมดุลช่วยยืดอายุเส้นผมให้แข็งแรงและชะลอการหงอกให้ช้าลงเราจะได้มีเส้นผมที่หนาดกดำและเงางามได้นานขึ้น อย่างไรก็ตามปัญหาหัวล้านรวมถึงผมหงอกก่อนวัยอย่าปล่อยไว้นานเกินไป ต้องเริ่มรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ และดูแลอย่างต่อเนื่องก่อนที่จะสายเกินแก้ เพื่อผลลัพธ์การรักษาที่จะได้เห็นผลชัดเจนและมีประสิทธิภาพ
จากที่ได้อธิบายมา จะเห็นได้ว่าผมหงอกไม่ใช่สาเหตุที่ทำให้หัวล้านนะคะ บางคนพยายามกำจัดผมหงอกด้วยการดึงหรือถอน ซึ่งไม่ใช่เรื่องดีเพราะอาจทำให้จำนวนเส้นผมลดน้อยลงจนดูเส้นผมบางและล้านในที่สุดได้ ทางที่ดีเมื่อมีผมหงอกก็ควรย้อม
ห้ามถอนออกเพื่อไม่ให้เส้นผมดูบางลงกว่าเดิม เรามีรากผมแค่เท่าที่กรรมพันธุ์ให้มาเท่านั้น ขอร้องอย่ากำจัดมันออกไปเลย เพราะร่างกายเราไม่สามารถสร้างมันใหม่ได้ แต่ผมที่ขาวนั้นสามารถทำให้กลับมาดำใหม่ได้โดยการย้อมผม คิดซะว่าเมื่อเรามีผมขาว เราไม่ต้องเสียเงินไปกัดหรือฟอกสีผมแล้วกันนะคะเราจะได้สบายใจ
